اتحاد استراتژیک چیست؟افزودن دیدگاه

بررسی ها حاکی از آن است که کسب و کارها بدون همکاری های لازم با همدیگر در دنیایی پر از رقابت قرن بیست و یکم موفق نخواهند شد و ناگزیر به کسب و کار در اتحادهای استراتژیک هستند.

طبق تعریف، اتحاد استراتژیک نوعی همکاری بین دو یا چند کسب و کار مستقل به منظور انجام یک پروژه یا فعالیت ویژه (و با به کارگیری قابلیت ها و مهارتهای لازم توافق شده از سوی طرفین شراکت) می باشد . این نوع از همکاری یکی از سریع ترین روش ها در رشد و توسعه کسب و کارها به حساب می آید که طی آن کسب و کارها می توانند به بازارها، محصولات، مهارت ها و توانمندی ها و یا فرصت های جدیدی دست یابند که دستیابی به آنها به تنهایی برای آنها مقدور نیست و یا در صورت مقدور بودن مستلزم صرف هزینه های گزاف و غیر قابل توجیه می باشد . علاوه بر این، حضور در یک فعالیت مشترک برای شرکا این مزیت را در پی دارد که ریسک انجام فعالیت جدید و فشارهای ناشی از رقابت برای هر یک از آنان کاهش می یابد.

بر این اساس می توان گفت که اتحاد استراتژیک در دنیای تجارت امروز نقشی اساسی در موفقیت کسب و کارها بازی می کند و بر خلاف تصور سنتی در مدیریت استراتژیک که رابطه کسب و کارها با یکدیگر را تنها در پرتو مفهوم رقابت معنی می کند، اکنون
می توان همکاری و اتحاد را نیز به این رابطه اضافه کرد. البته نباید فراموش کرد که مفهوم اتحاد نیز خود یکی از روش ها برای کسب مزیت رقابتی در مقابل گروهی از کسب و کارها می باشد. لذا مطالعه چیستی و دلایل تشکیل چنین اتحادها میان کسب و کارها، توجیه اقتصادی و انواع آن می تواند از اهمیتی اساسی در رشد و توسعه کسب و کارها برخوردار باشد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

دلایل اقتصادی تشکیل شبکه

توجیه اقتصادی شبکه ها نیازمند استفاده از مفهوم زنجیره ارزش برای شکستن بنگاه به زیر فعالیت ها می باشد. تشخیص
فعالیت های متفاوتی که در بنگاه انجام می شود، بسیار ضروری است.

واضح است که آن چیزی که در انجام هر فعالیت اهمیت دارد هزینه نهایی می باشد، چه فعالیت درون کسب و کار انجام گیرد، چه برون سپاری شود. در حالت انجام فعالیت درون کسب و کار آن را هزینه داخلی[1] (IC) می نامیم؛ هزینه انجام فعالیت از طریق برون سپاری را قیمت بیرونی[2] (EP: هزینه ای که به کسب و کار طرف قرارداد پرداخت می کنیم) به علاوه هزینه مبادله[3] (TC). به این ترتیب کل هزینه بیرونی برابر خواهد بود با EC[4] که حاصل جمع EP و TC خواهد بود. (EC=EP+TC)

به این ترتیب یک فعالیت در داخل سلسله مراتب کسب و کار انجام خواهد گرفت اگر EP+TC>IC. اما حالتی را تصور کنید که یک کارآفرین بتواند هزینه TC را برای کسب و کار کاهش دهد. زمانی که TC تا حدی کاهش یابد که EC+TCهزینه های مبادله و لزوم یکپارچگی فعالیت ها نمی توانند از آن بهره مند شوند. شرط لازم برای رسیدن به چنین حالتی آن است که EP

فرآیند شکل گیری اتحاد استراتژیک

شناخت ضرورت و تعیین نیاز، انتخاب شریک تجاری، تعیین ساختار یا نوع اتحاد و مدیریت اتحاد چهار گام اساسی مهم در توسعه یک اتحاد برای کسب و کارها هستند. که در اینجا به توضیح هر یک از این مراحل می پردازیم.

تبیین نیاز استراتژیک اتحاد: تبیین نیاز استراتژیک اتحاد و به تبع آن شناخت هدف از اتحاد نخستین گام در تشکیل هر گونه اتحاد است که نقش بسیار مهم و ضروری در مراحل بعدی توسعه اتحاد به خصوص انتخاب شریک و تعیین ساختار اتحاد دارد.

مذاکره و انتخاب شریک مناسب: بعد از مشخص شدن هدف از اتحاد استراتژیک، نوبت به انتخاب شریک تجاری شایسته می رسد. انتخاب شریک شامل مقایسه نیازها، ارزش ها و توانایی های کسب و کار با نظایر آنها از (کسب و کارها) شریک می باشد. فرآیند مذاکره برای اتحادهای استراتژیک اغلب پیچیده و طولانی است و حتی ممکن است بیش از یک سال به طول انجامد. این پیچیدگی ممکن است ناشی از عقد انواع قرارداد لازم، ارتقاء امکانات و تسهیلات موجود، بررسی قوانین محلی و بین المللی و حتی مسائل پرسنلی باشد.

تعیین نوع و ساختار اتحاد استراتژیک: ساختار یک اتحاد (قرارداد همکاری، سرمایه گذاری مشترک با ایجاد هویت جدید و یا سرمایه گذاری مشترک بدون ایجاد هویت جدید) به شدت متاثر از نوع نیاز کسب و کار و نیز شریک تجاری اش (دو گام قبل) است. البته عوامل دیگری نیز همچون نوع صنعت، وجود یا عدم وجود رقابت بین شرکا، احتمال سوء استفاده از دانش کسب و کار توسط شریک (ها) و از این قبیل در شکل و ساختار اتحاد اثر دارد.

رهبری و مدیریت اتحاد: رهبری و مدیریت اتحاد عبارت است از هر آنچه که برای انجام کار در چارچوب اتحاد استراتژیک تعریف شده لازم است که مثلا شامل توازن و تطبیق نیروهای متفاوت و اغلب متضاد اتحاد با یکدیگر و هماهنگی آنها به صورت پیوسته است.

انواع اتحاد استراتژیک

1. سرمایه گذاری مشترک

عبارت است از یک فعالیت مشارکتی تجاری که توسط دو یا چند کسب و کار با اھداف استراتژیک شکل می یابد و نهادهای مستقلی ایجاد می کند و به ھریک از این نهادها مسئولیتهای عملیاتی، مخاطرات مالی و پاداشهایی تخصیص می دهد درحالی که استقلال و هویت آن ها حفظ می شود. این نوع اتحاد از همه انواع دیگر رایج تر است.

2. کنسرسیوم خدمات متقابل

عبارت است مشارکت کسب و کارهای مشابه در صنایعی که منابع خود را جهت کسب منافع و تکنولوژی پیشرفته یکپارچه می کنند که در غیر این صورت، دستیابی به آن ها به صورت انفرادی بسیار پرهزینه است.

3. موافقتنامه صدور مجوز

توافقنامه ای است که طبق آن کسب و کار صادرکننده مجوز حقوقی را به کسب و کار دیگر در یک کشور یا بازار دیگر جهت تولید یا فروش کالا اعطا می کند و کسب و کار گیرنده مجوز مبالغی را به کسب و کار صادرکننده مجوز پرداخت می کند. این اتحاد وقتی مفید است که علامت تجاری کسب و کار مجوز دهنده شناخته شده و مشهور باشد.

4. مشارکت در زنجیره ارزش

عبارت است از یک اتحاد قوی و نزدیک که در آن یک کسب و کار یا واحد کسب و کار موافقتنامه بلندمدتی با عرضه کنندگان یا توزیع کنندگان کلیدی را جهت کسب مزیت رقابتی شکل می دھند. این نوع اتحاد، حد اعلای اتحاد است.

مطالب مرتبط

• ارتباطات یکپارچه بازاریابی چیست؟
• اجزای قرارداد چیست؟ چطور قرارداد بنویسیم؟
• برندینگ شخصی یا پرسنال برندینگ چیست؟
• بازار هدف چیست؟
• اتحاد استراتژیک چیست؟