تکنیک DO IT - يک فرايند ساده و موثر برای خلاقيتافزودن دیدگاه

هر گاه یک مشکل خیلی بزرگ بر سر راه شما پدیدار شد، آن را به بخش های کوچک تری تقسیم نمایید و بر هر بخش به طور جداگانه و به صورت اختصاصی کار کنید.

تکنیک های خلاقیت راه های میانبر حل مسئله و یا دستیابی به راه حل های ناب هستند. تکنیک DO IT ، یکی از این تکنیک هاست، تا بتوانیم بهترین راه حل را برای مسائلی که با آنها دست و پنجه نرم می کنیم، انتخاب نماییم. من اولین باری که نام این تکنیک را شنیدم، فکر کردم به معنی نجامش بده ! هست؛ اما واقعا به چه معناست؟

به حروف ابتداي کلمات Define(تعريف کردن)، Open(باز کردن)، Identify(شناسايي کردن) و Transform(تبديل کردن) توجه کنيد. "DOIT"

تکنيک DO IT دربردارنده ي مفهوم چهار کلمه ي بالاست. اين تکنيک يک فرايند چهار مرحله اي ساده براي حل خلاقانه ي مشکل است.

مرحله ي اول(D): تعريف مشکل.

در اين مرحله مشکل به صورت واضح تعريف مي شود. سوالاتي از قبيل: "چرا اين مشکل به وجود آمده است؟" ، "وجود اين مشکل چه تاثيري بر روند کار دارد؟" ، "چه عواملي در شدت يافتن اين مشکل اثرگذار هستند؟" و... مي تواند باعث افزايش تمرکز بر موضوع، درک عميق تر آن و سهولت در تعريف مشکل شوند. در اين مرحله بايد تا حد ممکن، مشکل پيش آمده را به مشکلات کوچک تر تجزيه کرده و هر مشکل کوچک را حداکثر در 2 تا 3 کلمه بيان نمود. با اين کار جوانب موضوع باز شده، به صورت دقيق تر و جامع تري مورد بررسي قرار مي گيرند و تعريف روشن تري از مشکل به دست مي آيد. تعريف دقيق مسئله به حدي در حل خلاقانه ي آن تاثيرگذار است که گفته مي شود 90% حل مسئله، خوب فهميدن آن است. جمله ي معروفي از انيشتين وجود دارد که مي گويد: «اگر براي نجات کره ي زمين تنها 1 ساعت وقت داشتن، 55 دقيقه ِ ان را صرف تعريف درست مشکل مي کردم و 5 دقيقه ي باقيمانده را براي حل مشکل تلاش مي کردم.»

مرحله ي دوم(O): باز کردن ذهن.

اين مرحله فرصتي است تا فرد با ذهن باز به دنبال راه حل هايي براي حل مشکل تعريف شده باشد. براي اين کار بايد از زواياي مختلفي به موضوع نگاه کرد. چرا که ديدن تمامي ابعاد مشکل، قلمروهاي بيشتري را براي جستجوي راه حل پيش روي افراد قرار مي دهد. در اين مرحله لازم است ذهن کاملا راحت بوده و محدود نشود. هر ايده اي که به ذهن مي رسد، بدون ارزيابي و توجه به عملي بودن آن يادداشت مي شود. مي توان چند ايده را با هم ترکيب نمود و به ايده ي جديدي رسيد. يا آنها را در دسته هاي مختلف طبقه بندي کرد. هدف اصلي اين مرحله توليد انبوهي از ايده ها، بدون توجه به کارايي آنهاست. زيرا اين ايده ها منبع جامعي براي مراحل بعدي خواهند بود.

مرحله ي سوم(I): شناسايي بهترين راه حل.

در اين مرحله با توجه به هدف و معيارهاي حل مشکل، ايده هاي جمع آوري شده مورد تجزيه و تحليل و ارزيابي قرار مي گيرند. نقاط ضعف و قوت ايده ها شناسايي شده و سعي مي شود جنبه هاي مثبت ايده تقويت و جنبه هاي منفي آن برطرف گردند. همچنين ايده ها از منظر کارايي مورد سنجش قرار گرفته و در نهايت از بين ايده هاي بدست آمده در مرحله ي دوم، بهترين ايده که بيشترين اثرگذاري در حل مشکل را دارد انتخاب مي گردد.

مرحله ي چهارم(T): تبديل تئوري به عمل.

ايده ي انتخابي هنگامي راهگشاي مشکل خواهد بود که عملي گردد. در اين مرحله فرد بايد به راه هاي عملي شدن ايده فکر کند. اجراي درست يک ايده از اهميت بسيار بالايي برخوردار است، زيرا اگر يک ايده ي خوب، بد اجرا شود نه تنها سودي ندارد بلکه گاهي موجب بروز زيان هاي جبران ناپذيري خواهد شد.

مهم ترین کاربرد این تکنیک این است که همه چیز ابتدا از تعریف مسئله آغاز می شود،سپس ذهن و دریچه های آن به روی ایده های نو و بکر باز می شود و هر یک از دانش آموزان باید به موضوع از زوایای گوناگون نظری بیفکنند،سپس این ایده های ارائه شده نوشته می شود و از بین آنها،بهترین ها استخراج و انتخاب می شود و در مرحله آخر سعی می شود ایده ها را به راه حل های کاربردی و عملی تبدیل کنند.این تکنیک نسبت به سایر تکنیک هایی که تاکنون مطرح شده کاربردی تر و متناسب با نیازها طراحی و تعریف شده است.

نکته هاي کليدی تکنیک DO IT

1- مشکل بايد صحيح و واضح تعريف شود زيرا تعريف صحيح، خود 90% پاسخ است.

2- براي ايده يابي بايد ذهن باز بوده و تا حد امکان موانع خلاقيت حذف گردد.

3- ايده اي که بيشترين سازگاري را با شرايط مسئله دارد، بهترين راه حل مسئله است.

4- اجراي مناسب يک ايده ي خوب، از اهميت بسيار بالايي برخوردار است.

مطالب مرتبط

• تکنیک‌های وصول مطالبات
• کدام استراتژی فروش برای شما بهتر است؟
• فروش اینترنتی بیشتر با دانستن چند نکته ساده
• چرا داشتن یک وب سایت خوب برای کسب و کار اهمیت دارد؟
• 20‎ روش عالی برای غلبه بر تنبلی و انجام بیشترین کار در کمترین زمان‎